Η υγιεινή διατροφή
είναι σημαντική για όλους και σε όλα τα στάδια της ζωής. Ο ρόλος της υγιεινής
διατροφής, ωστόσο, είναι σημαντικότερος στα πρώτα χρόνια της ζωής, καθώς επιδρά
καθοριστικά στη σωματική και νοητική ανάπτυξη και εξέλιξη του ατόμου. Η
εξασφάλιση υγιεινής, επαρκούς και ασφαλούς διατροφής στα πρώτα αυτά χρόνια
προσφέρει τη δυνατότητα να πετύχουμε το μέγιστο του σωματικού και νοητικού
δυναμικού μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε,
επομένως, για να τρεφόμαστε υγιεινά εμείς και τα παιδιά μας; Τι εννοούμε όταν
λέμε «υγιεινή διατροφή»; Εμείς οι Έλληνες θα έπρεπε να γνωρίζουμε την απάντηση,
καθώς η ελληνική παραδοσιακή διατροφή αποτελεί ένα από τα γνωστότερα υγιεινά
διατροφικά πρότυπα παγκοσμίως.
Η παιδική ηλικία
αποτελεί την καταλληλότερη περίοδο για τη διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών
συνηθειών, καθώς ο τρόπος ζωής, διατροφής και συμπεριφοράς εδραιώνονται κατά το
διάστημα αυτό και συχνά παραμένουν σταθερά σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο ρόλος
της οικογένειας, του σχολείου, του φιλικού και κοινωνικού περιβάλλοντος είναι
πολύ σημαντικός για τη διαμόρφωση αυτών των υγιεινών συνηθειών.
Οι
γονείς είναι η πιο σημαντική επιρροή για τα παιδιά τους. Μπορείτε να δώσετε
εσείς το καλό παράδειγμα μιας ισορροπημένης διατροφής, για να βοηθήσετε τα
παιδιά σας να αναπτύξουν καλές διατροφικές συνήθειες για πάντα. Σερβίρετε
ποικιλία τροφίμων στα παιδιά, για να παίρνουν τα συστατικά που χρειάζεται ο
οργανισμός τους από κάθε ομάδα τροφίμων. Αυτό θα τα βοηθήσει, επίσης, να
δεχτούν ευκολότερα νέα τρόφιμα από τις ήδη γνώριμες ομάδες. Όσο νωρίτερα ξεκινά
αυτή η διαδικασία, τόσο το καλύτερο. Μαγειρέψτε μαζί, φάτε μαζί, μιλήστε μεταξύ
σας και κάντε την ώρα του φαγητού μια όμορφη οικογενειακή στιγμή.
Χρησιμοποιόντας
ένα ημερολόγιο με προτάσεις υγιεινών διατροφικών συνηθειών και δραστηριοτήτων,
μπορείτε να αποκτήσετε μια εικόνα για το τι αλλαγές έχει πετύχει το κάθε μέλος
της οικογένειας στις συνήθειες που επιδέχονται βελτίωση.
Άλλοι τρόποι για να επηρεάσετε τις διατροφικές συνήθειες των
παιδιών σας, μπορεί να είναι:
1.
Δείξτε με το παράδειγμα σας
Μια συμβουλή που δεν θα
κουραστούμε να τη λέμε! Τρώτε λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως
στα γεύματα ή στα ενδιάμεσα γεύματα (κολατσιό, απογευματινό), ώστε τα παιδιά να
κινητοποιηθούν μέσω της μίμησης.
2.
Πηγαίνετε για ψώνια μαζί με τα παιδιά
Όταν ψωνίζετε από το
μανάβικο ή το σούπερ μάρκετ, «διδάσκετε» το παιδί σας για τα τρόφιμα και τη
διατροφή. Συζητήστε με το παιδί σας από πού προέρχονται τα λαχανικά, τα φρούτα,
τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά, τα πρωτεϊνούχα τρόφιμα, κλπ. Αφήστε το παιδί
σας να κάνει τις δικές του επιλογές, από τις βασικές ομάδες τροφίμων.
3.
Δημιουργήστε στην κουζίνα
Κόψτε τα τρόφιμα σε
αστεία και εύκολα σχήματα. Δώστε ένα όνομα στα τρόφιμα, π.χ. για βραδινό θα
έχουμε τη σαλάτα της Ξανθής ή τις γλυκοπατάτες της Σοφίας. Ενθαρρύνετε το παιδί
να σκεφτεί καινούργια γεύματα για κολατσιό και απογευματινό. Φτιάξτε τις δικές
σας συνθέσεις συστατικών από δημητριακά ολικής αλέσεως και αποξηραμένα φρούτα.
4.
Σερβίρετε τα ίδια τρόφιμα για όλους
Μην φτιάχνετε ιδιαίτερα
φαγητά για να ευχαριστήσετε τα παιδιά. Είναι ευκολότερο να σχεδιάσετε
οικογενειακά γεύματα, όταν όλοι τρώνε τα ίδια τρόφιμα.
5.
Ανταμείψτε τα παιδιά με την προσοχή σας, όχι με το φαγητό
Δείξτε την αγάπη σας
στα παιδιά σας με αγκαλιές και φιλιά. Ηρεμήστε τα με μια αγκαλιά και κουβέντα.
Μην τους δίνετε γλυκά για ανταμοιβή. Θα μάθουν, έτσι, να συνδέουν τα
συναισθήματα της χαράς και της ικανοποίησης με τα συγκεκριμένα τρόφιμα. Όταν
δεν τρώνε το κανονικό γεύμα τους, μην τους δίνετε άλλα τρόφιμα για
αντικατάσταση, π.χ. γλυκά ή μπισκότα.
6.
Στο τραπέζι, επικεντρωθείτε ο ένας στον άλλο
Συζητήστε για ευχάριστα
και διασκεδαστικά πράγματα κατά τη διάρκεια του γεύματος. Κλείστε την
τηλεόραση. Μην απαντάτε στο τηλέφωνο. Προσπαθήστε να κάνετε την ώρα του φαγητού
ώρα ξενοιασιάς και ενίσχυσης των οικογενειακών σχέσεων.
7.
Ακούστε τα παιδιά σας
Εάν το παιδί λέει ότι
πεινάει, δώστε του ένα μικρό υγιεινό σνακ – ακόμα και όταν δεν είναι η
προγραμματισμένη ώρα για να το φάει. Προσφέρετε επιλογές. Ρωτήστε τα «τι θα σας
άρεσε για βραδινό φαγητό; Μπρόκολο ή κουνουπίδι;» αντί για «θέλεις μπρόκολο για
το βράδυ;»
8.
Περιορίστε το χρόνο στην οθόνη
Μην επιτρέπετε στα
παιδιά να είναι πάνω από δύο ώρες μπροστά από μια οθόνη, όπως τηλεόραση,
ηλεκτρονικό υπολογιστή, κινητό, τάμπλετ, κλπ. Αν παρακολουθείτε κάποιο
πρόγραμμα, σηκωθείτε και κινηθείτε κατά τη διάρκεια των διαφημίσεων, για να
έχετε κάποια σωματική δραστηριότητα.
9.
Ενθαρρύνετε τη σωματική δραστηριότητα
Κάντε τη σωματική
δραστηριότητα διασκέδαση για όλη την οικογένεια. Συμπεριλάβετε τα παιδιά στο
σχεδιασμό της. Περπατήστε, τρέξτε και παίξτε με τα παιδιά σας – αντί να κάθεστε
στην άκρη. Δώστε το παράδειγμα με το να είστε εσείς σωματικά δραστήριοι και να
χρησιμοποιείτε μέσα ατομικής προστασίας όπου χρειάζεται, π.χ. κράνος όταν
κάνετε ποδήλατο.
10.
Αποτελέστε καλό πρότυπο διατροφής
Δοκιμάστε και οι ίδιοι
καινούργια τρόφιμα. Περιγράψτε τη γεύση τους, την υφή και τη μυρωδιά τους.
Προσφέρετε στα παιδιά μόνο ένα καινούργιο τρόφιμο τη φορά. Σερβίρετε μαζί με το
καινούργιο τρόφιμο κάτι που αρέσει ήδη στο παιδί. Σερβίρετε τα καινούργια
φαγητά στην αρχή του γεύματος, όταν το παιδί πεινάει. Αποφύγετε το κήρυγμα ή
την άσκηση πίεσης στο παιδί προκειμένου να φάει. Αν δηλώσει ότι δεν το θέλει
απομακρύνετε το με ηρεμία και δοκιμάστε να το σερβίρετε μια άλλη φορά.
Κωνσταντίνος Αλ. Πετρόπουλος
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Σχόλια